MANİPÜLATÖR NEDİR?

Manipülatörler; temel olarak herhangi bir yükü, bir konumdan, farklı bir konuma taşımak için kullanılan mekanik sistemlerdir. Fakat manipulatörler vinçlerden farklı olarak, yükün ağırlığını sıfırlayarak çalışır. Kumanda paneli ile yönlendirilmez, yükün ağırlığı sıfırlandığı için, insan gücü, yükü yönlendirmede yeterlidir. Bu da ergonomiyi arttırır, aynı zamanda hızlı bir çalışma sağlar.

Yaygın olarak, elektrikli ve pnomatik olamak üzere 2 farklı manipülatör tipi kullanılmaktadır. Elektrikli manipülatörler  (Resim 1.2) ağırlığı dengelemek için servo motorlardan güç alırken, pnomatik manipülatörler ağırlığı dengelemek için farklı tiplerde pnomatik silindirlerden güç alır.

MANİPÜLATÖRLERİN TEMEL BİLEŞENLERİ

Manipülatörler, gövde ve tutucu olmak üzere iki ana parçadan oluşmaktadır.

Gövde, manipülatör tipine göre, ağırlığı dengelemekte kullanılan pnomatik silindir, pnomatik pano kutusu, ana direk ve taşıyıcı kollardan oluşmaktadır. Mafsal sayısı ve tipi ihtiyaca göre tasarlanmaktadır. Gövde ana direği ihtiyaca yöre tavan, duvar veya yere sabit bir şekilde ya da raylar üzerinde gezer bir şekilde montajı yapılmaktadır.

Resim 1.1 verilen manipülatör rijit kollara sahiptir. Fakat ihtiyaçlar doğrultusunda, vinç gibi, tutucunun çelik halata bağlandığı manipülatörler de tasarlanmaktadır(bknz. Resim 1.2).

Tutucu ise taşınacak yüke göre özel olarak tasarlanmaktadır. Cam, mermer, ahşap plaka… gibi düz yüzeyli malzemelerde vakum pedleri ile parçayı tutma sağlanır. Araç koltuğu gibi karmaşık geometriye sahip yükler için özel mekanik tutucu tasarlanması gerekmektedir.

MANİPÜLATÖRLERİN KULLANIM ALANLARI

Manipülatörler seri üretimin olduğu her alanda kullanılabilir. Tutucu, gövde ve tutucunun kumanda paneli taşınacak olan yüke özel olarak tasarlandığından maliyetleri vinç gibi taşıyıcılar ile kıyaslandığında yüksektir.  Fakat yüksek hız ve ergomomi gerektiren, seri üretim yapılan tüm alanlarda, özellikle otomotiv sektöründe alternatifsizdir.

Otomobil parça montajlarında, konveyörden kasaya veya kasadan konveyöre sürekli ürün aktarımında, malzemelerin hat sonunda istif veya kasaya yerleştirilmesinde, talaşlı imalat stok malzemelerin tezgaha yüklenmesi ve alınmasında… ve daha bir çok hızlı, hassas ve yüksek adette yük taşınması gereken yerlerde manipülatörler kullanılır.

Bu yazımda sizlere manipülatörler hakkında genel bilgileri aktarmaya çalıştım. Sıradaki yazılarımda detaylarını aktaracağım. Umarım faydalı olur.